2 yaş sindromu bütün sağlam uşaqlarda meydana gəlməsi gözlənilən psixoloji inkişafın bir hissəsidir. Körpəlikdən uşaqlığa atılan ilk addımların 1.5 ilə 3 yaş arasında görülən, 2 yaş sindromu zaman-zaman ailələri yoran bir prosesdir. Körpəlik dövründən sonra danışmağı və gəzməyi bacaran, anadan asılı olan uşaq, bu inkişaf xüsusiyyətləri ilə tədricən anadan həm fiziki, həm də emosional olaraq uzaqlaşır. Ayrı bir fərd olduğunu dərk edən uşaq, varlığını bütün ətrafına sübut etməyə çalışır. Eqosunu dərk edərkən, öz qərarlarının doğru olduğunu və fikirlərinin ailəsi və başqaları üçün dəyərli olduğunu sübut etməyə çalışır. 2 yaşından etibarən sağlam inkişaf etməyə davam edən uşağın hər şeyə “yox” deməsi, aqressiv davranışı tamamilə normaldır.
2 yaş sindromu zamanı valideynlər böyük bir məsuliyyət daşıyır. Uşağa düzgün yanaşmaq, ehtiyaclarını başa düşməyə çalışmaq, səbrli olmaq və sərt hədləri çəkmək son dərəcə vacibdir. Şifahi izah edilə bilinməyən hissləri və düşüncələri oyunda qurub, uşağa təsirli şəkildə ötürülə bilər.
2 yaş sindromunun əlamətləri hansılardır?
Uşaq şəxsiyyətinin inkişafında mühüm rol oynayan 2 yaş sindromunda, uşaqlar öz təcrübələrini və söz ehtiyatlarını xarici dünyaya izah etməyə çalışırlar. 2 yaşında olan uşaqlar, emosional olaraq inkişaf etməmişlər və çox vaxt ağlayaraq özlərini ifadə edirlər. “Xeyr”, “Olmaz” kimi mənfi sözlərin daha çox yer aldığı 1.5-3 yaş arasındakı uşaqlar tez-tez özünü yerə atmaq, özlərini və ətrafındakıları vurmaq, qışqırmaq, əşyaları atmaq və hirslənmək kimi davranışlardan istifadə edirlər. Bu zaman yemək yeməmə, oyun oynamamaq və adətən həzz aldığı fəaliyyətləri etməmək kimi hallar da baş verə bilər. Bu dövrdə, uşaqlar özlərini dünyanın mərkəzində hiss hiss etdikdə eqoist və inadkar davranış nümayiş etdirə bilərlər. Ətrafındakı mühitə hakim olmağa çalışan 2 yaşlı uşaqların qəzəbli münasibətlərinə cavab vermək, gərginliyin daha da artmasına səbəb olur. Bu simptomların olunduğu halda, valideynlər sakit olmalı, vəziyyəti nəzarətdə saxlamalı və uşaqlarına öz hisslərini ifadə etməyə şərait yaratmalıdırlar.
2 yaş sindromlu bir uşaqla necə davranmalı?
2 yaş sindromu nə vaxt bitir?
Uşaqların mənfi və aqressiv münasibətləri ümumiyyətlə 3 ilə 3,5 yaş arasında bitir, ancaq bu vəziyyət 4 yaşın sonuna qədər də davam edə bilər. Uşağın fərdi və emosional inkişafına görə fərqlənən 2 yaş sindromu, şübhəsiz ki, xəstəlik deyil. Sindrom, uşağın zehni və emosional cəhətdən yetkin olduğunda başa çatır. Bu dövr, ailələr tərəfindən ilk yetkinlik dövrü kimi qəbul edilməlidir. 2 yaş sindromunun öhdəsindən gəlməkdə çətinlik çəkən ailələrin mütəxəssis həkimə müraciət etmələri, uşağın bu dövrü sağlam şəkildə keçirməsinə kömək edəcək.